Προβλήματα συμπεροφοράς μαθητών.

Αν θέλαμε να ιεραρχήσουμε τα προβλήματα, που μπορεί να παρουσιαστούν σε ένα συνηθισμένο σχολείο, ένα ειδικό σχολείο, μία συνηθισμένη σχολική τάξη ή μία ειδική τάξη, αυτό που πιθανόν θα έμπαινε στην πρώτη ή στις πρώτες θέσεις θα ήταν σίγουρα το πρόβλημα των ανεπιθύμητων συμπεριφορών.

Και αυτό γιατί το συγκεκριμένο πρόβλημα μπορεί να γίνει αιτία και αφορμή για πολλά άλλα, που αφορούν τόσο το μαθητή στον οποίο παρουσιάζεται, όσο και το ευρύτερο σχολικό περιβάλλον.

Έτσι σαν απόρροια μπορεί να έχουμε μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα προσαρμογής και κοινωνικοποίησης, διατάραξη του σχολικού κλίματος γενικά, και μακροχρόνια πρόβλημα παραβατικότητας.

Οι αιτίες της προβληματικής συμπεριφοράς μπορεί να είναι εγγενείς στο άτομο, να είναι δηλαδή οργανικής προέλευσης ή να είναι περιβαλλοντικής φύσης. Οι εγγενείς αιτίες μπορεί να αφορούν υπερκινητικότητα, χαμηλή νοημοσύνη, συναισθηματικές διαταραχές, ψυχοπαθολογία.

Στις περιβαλλοντικές αιτίες μπορούμε να συμπεριλάβουμε ένα στερημένο, διαταραγμένο και χαώδες οικογενειακό ή ευρύτερο περιβάλλον, αλλά και ένα προβληματικό και μη ευέλικτο σχολικό περιβάλλον.

Ας δούμε όμως πως οι παραπάνω αιτίες οδηγούν, με μαθηματική θα λέγαμε ακρίβεια, στην ανεπιθύμητη ή διαταραγμένη όπως έχουμε συνηθίσει να λέμε συμπεριφορά.

Η υπερκινητικότητα από μόνη της αποτελεί μια προβληματική συμπεριφορά και ίσως τη συχνότερη. Το φαινόμενο έχει απασχολήσει επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και αναφέρεται με τον όρο Υπερκινητικό Σύνδρομο, αφορά δε στο συνδυασμό ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας.

Το DSM III (1980) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας θέτει σαν προϋπόθεση για τη διάγνωση της διαταραχής τη συνύπαρξη συμπτωμάτων απροσεξίας και υπερκινητικότητας.

Στο DSM III-R (1990) έχουμε ένα κατάλογο 14 συμπεριφορών με 8 απ' αυτές αρκετές για τη διάγνωση, που όμως δεν υιοθετείται στη 10η αναθεώρηση της Διεθνούς Ταξινόμησης Νόσων (ICD-10, 1990) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπου δίνεται προτεραιότητα στις υπερκινητικές εκδηλώσεις και συμπεριφορές ελλειμματικής προσοχής.

Το ενδιαφέρον των ειδικών είναι εντονότατο, αρκεί να αναφέρουμε ότι στο διάστημα 1957-60 έχουμε δημοσιευμένα 31 σχετικά άρθρα, σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ μεταξύ 1977-80 7.000.(1)