ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗ ΓΙΑΝΝΗ-ΣΗΦΑΚΗ ΓΙΑΝΝΗ: «17.000 ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ»

Είναι παροιμία, ο σύντομος λόγος, που περιέχει μια αλήθεια βγαλμένη απ' την πείρα του λαού, δηκτικός, αφελής, αλλά ευφυής. Ο Αριστοτέλης λέει, ότι παροιμία είναι είδος παρομοίωσης, που αναφέρεται σε διάφορες περιστάσεις και πράξεις ανθρώπων.

Ενώ στην αρχή είχε αστείο κι ειρωνικό χαρακτήρα, πήρε τελικά διδακτική μορφή.

Οι παροιμίες, σύμφωνα με την άποψη του Αριστοτέλη, είναι λείψανα παλιάς φιλοσοφίας και περικλείνουν τη σοφία του λαού, που διαδόθηκε από γενιά σε γενιά: "των πρωτινών τα λόγια είν' ευαγγέλια", λένε στα Κύθηρα.

Στις παροιμίες φαίνεται η ψυχοσύνθεση κι η ζωή του λαού κι έχουν αξία, γιατί μας βοηθούν να μελετήσουμε τη γλώσσα, τη σκέψη, τα ήθη κι έθιμα των ανθρώπων.

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν στα έργα τους παροιμίες και στα έπη του Όμηρου βρίσκονται γνώμες, όπως: "αίεν αριστεύειν", "εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης".

Πολλοί άλλοι λαοί ανάπτυξαν τις παροιμίες, όπως οι Ινδοί κι οι Εβραίοι, που μας άφησαν τις "Παροιμίες του Σολομώντα", τη "Σοφία Σειράχ" και τον "Εκκλησιαστή".

Στην εποχή του Πλάτωνα και του Σωκράτη χρησιμοποιήθηκαν παροιμίες για τις σχέσεις Θεού - ανθρώπων: "Θεού θέλοντος καν επί ριπός πλέοις" (=αν θέλει ο Θεός, μπορείς να ταξιδέψεις πάνω στην ψάθα), για τους κανόνες της ζωής: "γνώθι σαυτόν".

Πολλές παροιμίες είχαν τη ρίζα τους σε μύθους ή ιστορικά γεγονότα.
Ο Αριστοτέλης πρώτος συγκέντρωσε κι ερμήνεψε παροιμίες και τον ακολούθησαν οι μαθητές του Θεόφραστος και Κλέαρχος.

Στη βυζαντινή εποχή οι συλλογές των παροιμιών ήταν πολλές, με θεολογικές, αλληγορικές ερμηνείες. Απ' τις παροιμίες κλασικής, αλεξανδρινής, βυζαντινής εποχής, διάλεξαν κι έφτιαξαν συλλογές παροιμιών οι Ευρωπαίοι Σκαλίγερος κι Έρασμος (4.000 παροιμίες).

Στην Ελλάδα, ο Ν. Γ. Πολίτης, στον πρώτο τόμο των "Παροιμιών", συγκέντρωσε τις παροιμίες των νεοελληνικών χρόνων μέχρι το 1899.Ο Κρουμπάχερ παρατηρεί, ότι οι νεοελληνικές παροιμίες, σε σχέση μ' αυτές της Δυτικής Ευρώπης, έχουν αφηγηματικό, παραστατικό και δραματικό χαρακτήρα, όπως: "κάποιου χάριζαν γομάρι και το κοίταζε στα δόντια", οι Ευρωπαίοι λένε: "το χαρισμένο άλογο δεν πρέπει να το κοιτάζει κανείς στο στόμα".

Σήμερα, όταν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε παροιμίες, λέμε: "όπως λέει ο λόγος..." κι εννοούμε τις γνώμες και παροιμίες που έχουν σκωπτικό κι ειρωνικό ύφος και τις παίρνουμε απ' το περιβάλλον του ανθρώπου.

Ο ρέκτης και πολυβραβευμένος συγγραφέας και ποιητής του βιβλίου «Γκίνες» Γιάννης Σηφάκης, ο άρχοντας της κρητικής Γής και μελισσοκόμος του πνεύματος, μάζεψε την σοφία του λαού μας ,δια μέσου των αιώνων, την θεματοποίησε και την έδωσε παρακαταθήκη στις νεώτερες γενιές των Ελλήνων, τους θησαυρούς της φυλής μας.

Ο λάτρης κάθε ελληνικού και εθνικού, ο εκδότης Γιάννης Σμυρνιωτάκης, έντυσε με το δοξάρι του εκδοτικού του οίκου, σε καλαίσθητο τόμο το Σηφάκειο πόνημα, ώστε από σήμερα η ελληνική βιβλιογραφία να είναι πλουσιότερη και πολύ περήφανη, τόσο για τον συγγραφέα όσο και για τον εκδότη.

Εμείς τους είμαστε ευγνώμονες και τους συγχαίρουμε για το «θεϊκό »τους πνευματικό δώρο.

Αρχιμανδρίτης Σάπικας Δανιήλ, καθηγητής Θεολόγος και Βυζαντινής μουσικής-Λογοτέχνης και ποιητής-Ειδικευμένος Γενικός ιατρός 10-12-2008